Column 'Over medicijnen': Meebewegen voor bredere bescherming
Voor het eerst in lange tijd waren de voorpagina’s van de kranten vrijwel ‘coronavrij’ deze zomer. Afgelopen week was dat weer even anders: we gaven groen licht voor een aangepaste versie van de coronavaccins.
Samen met de andere medicijnautoriteiten in Europa en het EMA gaven we een positief advies voor aangepaste versies van de coronavaccins van Pfizer en Moderna.
Een aanpassing? Waren de oorspronkelijke vaccins dan niet goed meer? Zeker wel. De oorspronkelijke vaccins die ruim anderhalf jaar geleden zijn toegelaten werken nog steeds. Ze beschermen tegen ernstige ziekte, ziekenhuisopname en overlijden. Wie nog niet gevaccineerd is, kan deze prikken daarvoor gewoon nog halen.
Wel neemt de bescherming tegen het virus langzaam af. Na een prik, maar ook na een besmetting. Dat is normaal. Een herhaalprik geeft een oppepper van die bescherming. Het is een soort herinnering voor het afweersysteem. Zeker bij kwetsbare mensen is zo’n herhaalprik daarom nuttig.
Voor die herhaalprik zijn er nu aangepaste vaccins. Waarom dat is? Het coronavirus verandert snel. We kennen de begrippen allemaal wel: de deltavariant, de omikronvariant én de subvarianten daarvan. Door die veranderingen in het virus zijn de originele vaccins minder effectief dan voorheen. Ze beschermen iets minder tegen een infectie met milde ziekteverschijnselen.
De vaccins zijn een klein beetje aangepast, waarmee ze ook informatie van omikronvariant BA.1 bevatten. Daarvoor passen de vaccins weer beter op het virus dat nu rondgaat. Dat blijkt uit onderzoek. Honderden mensen kregen een prik met het ‘gewone’ vaccin óf de aangepaste versie. Het resultaat: de afweerreactie is goed, en dus bieden de vaccins een bredere basis voor bescherming.
En de bijwerkingen? Die zijn vergelijkbaar met de originele vaccins: een pijnlijke prikplek, wat zwelling of hoofdpijn bijvoorbeeld.
Gelijktijdig was er ook nieuws uit de Verenigde Staten. Onze Amerikaanse collega’s van de FDA spraken zich uit over een ander aangepast vaccin van Pfizer. Daar zit in plaats van BA.1 informatie in van een andere subvariant van omikron (BA.4/5). Wij zijn de gegevens van dat vaccin nog aan het beoordelen.
U denkt misschien: kan ik dan niet beter wachten op het allernieuwste aangepaste vaccin? Een logische vraag. Ik kan er over zeggen dat de aangepaste vaccins die wij nu hebben beoordeeld voor een oppepper van de antistoffen zorgen. Ook tegen die nieuwste subvariant, zo blijkt uit onderzoek. Wat we in Nederland gebruiken, daar beslist de minister van VWS straks over, na de beoordeling.
Hoe dan ook: we bewegen mee met het virus. Om er dichter op te kunnen zitten. Voorspellen wat het virus zal gaan doen, zoals we bij de aanpassing van het griepvaccin proberen, dat gaat nog niet. Daarvoor is nog te weinig bekend. Maar omdat we meebewegen, maken we de basis voor bescherming breder!
Over de column
Voorzitter em. prof. dr. Ton de Boer schrijft elke maand een column ‘Over medicijnen’, over gezondheid en welzijn. De column verschijnt ook op Gezondheid&Co, het gezondheidsplatform voor Noord-Nederland, van de Noordelijke Dagblad Combinatie (de NDC Mediagroep). De columns staan in het teken van de actualiteit en onze rol en ons werk als Nederlandse medicijnautoriteit.