Interactie informatie voor artsen en apothekers

Kruidenpreparaten met mariadistel kunnen een effect hebben op de hoeveelheid van een geneesmiddel in het lichaam omdat ze: 1) een verlagend effect op de bloedsuikerspiegel hebben, 2) een remmer zijn van cytochroom P450 (CYP) 2C9 en 3) via onbekende mechanismen de plasmaspiegels van talinolol verhogen, de blootstelling aan de actieve metaboliet SN-38 van irinotecan verlagen en de blootstelling aan metronidazole verlagen. 

Kruidenpreparaten met mariadistel verhogen de insulinegevoeligheid en hebben daardoor een verlagend effect op de bloedsuikerspiegel in klinische studies. Wanneer kruidenpreparaten met mariadistel worden gecombineerd met andere hypoglycemische geneesmiddelen zouden mogelijk interacties kunnen optreden omdat de middelen eenzelfde effect hebben. Er zijn echter geen klinische studies uitgevoerd om dit uit te zoeken. 

In een onderzoek met gezonde vrijwilligers is gevonden dat kruidenpreparaten met mariadistel de ‘area under the curve’ (AUC), maximale plasmaconcentratie en de vorming van de actieve metaboliet E-3174 van losartan verlaagden. Deze effecten werden alleen gevonden in vrijwilligers met het genotype CYP2C9*1/*1 (hoge enzymactiviteit) maar niet bij vrijwilligers met het CYP2C9*1/*3 genotype (gemiddelde enzymactiviteit).  Er zijn ook klinische studies waar kruidenpreparaten met mariadistel geen klinisch relevant effect hadden op middelen die een substraat waren voor CYP2C9 (bijvoorbeeld phenylbutazone and tolbutamide). 

Kruidenpreparaten met mariadistel kunnen de maximale plasmaconcentratie en AUC van talinolol verhogen en de klaring verlagen. Hierdoor kan de werking van dit geneesmiddel groter zijn dan verwacht. Dit is een mogelijke interactie door inhibitie van P-glycoproteïne. Talinolol is echter niet in Nederland op de markt en daarom lijkt het risico op deze interactie klein. 

Daarnaast leidt een gelijktijdige inname van irinotecan en kruidenpreparaten met mariadistel in kankerpatiënten tot een lichte verlaging van de AUC-ratio van de actieve metaboliet SN38 en irinotecan. Er is geen effect op de klaring van irinotecan. De oorzaak van de verlaging van de AUC-ratio is onbekend. 

Verder kunnen kruidenpreparaten met mariadistel de plasmaklaring van metronidazole en zijn belangrijkste metaboliet verhogen en de AUC en C_max verlagen. Hierdoor kan de werking van dit geneesmiddel lager zijn dan verwacht. Een verminderde excretie via de urine is echter ook gevonden. 

Daarnaast is gevonden dat kruidenpreparaten met mariadistel de AUC van domperidon verhogen tot wel 5-voud. Hierdoor kunnen er meer bijwerkingen optreden. 

Samenvattend, bij gelijktijdig gebruik van kruidenpreparaten met mariadistel en middelen die worden gebruikt om bloedsuikerspiegels te verlagen wordt het aangeraden om patiënten extra te monitoren, vanwege het verlagende effect op de bloedsuikerspiegels van kruidenpreparaten met mariadistel. Verder lijken kruidenpreparaten met mariadistel een effect te hebben losartan, metronidazole en domperidon. Voorzichtigheid is geboden bij die geneesmiddelen. 

Referenties

• Colalto C. Herbal interactions on absorption of drugs: Mechanisms of action and clinical risk assessment. Pharmacol Res 2010;62(3):207-227.
• EMA-HMPC (2018). European Union herbal monograph on Silybum marianum (L.) Gaertn., fructus. https://www.ema.europa.eu/documents/herbal-monograph/final-european-union-herbal-monograph-silybum-marianum-l-gaertn-fructus_en.pdf
• Hermann R, von Richter O. Clinical evidence of herbal drugs as perpetrators of pharmacokinetic drug interactions. Planta Medica 2012;78(13):1458-1477.
• Hu Z, Yang X, Ho PC, Chan SY, Heng PW, Chan E, et al. Herb-drug interactions: a literature review. Drugs 2005;65(9):1239-1282.
• Huseini HF, Larijani B, Heshmat R, et al. The efficacy of Silybum marianum (L.) Gaertn. (silymarin) in the treatment of type II diabetes: a randomized, double-blind, placebo-controlled, clinical trial. Phytotherapy Res PTR 2006;20(12):1036-1039.
• Natural Standard.
• Shi S, Klotz U. Drug interactions with herbal medicines. Clin Pharmacokinetics 2012;51(2):77-104.

• Ying Xie, Dingqi Zhang, Jin Zhang and Jialu Yuan, Metabolism, Transport and Drug–Drug Interactions of Silymarin Molecules 2019, 24, 3693;  doi:10.3390/molecules24203693.

• WHO (2004). WHO Monographs on Selected Medicinal Plants - Volume 2. http://apps.who.int/medicinedocs/en/d/Js4927e/29.html#Js4927e.29
• RIVM 2015. Een deel van het onderzoek naar de interacties is door het RIVM uitgevoerd in opdracht van de NVWA.