Column 'Over medicijnen': Houd medicijnen beschikbaar voor wie ze zijn bedoeld
Afgelopen maand waarschuwden we voor een wereldwijd tekort aan diabetesmedicijn Ozempic. Door een snel gestegen vraag kan de fabrikant de productie niet bijbenen. Vervelend voor patiënten, want wisselen naar een ander medicijn brengt risico’s met zich mee.
Vorige week was ik te gast op Radio 1 voor een interview over dit tekort. In de uitzending sprak ik een patiënt met diabetes (suikerziekte), die Ozempic gebruikt én last had van het tekort. Hij kreeg een ander medicijn, maar dat leek niet goed te werken, vertelde hij. Dat komt waarschijnlijk omdat het tijd kost om weer ‘ingesteld’ te raken op dit andere medicijn. Dat maakt het zo lastig om te wisselen.
Van naar schatting 1 miljoen diabetespatiënten in Nederland gebruikten (in 2021) ongeveer 40.000 mensen Ozempic. Het aantal gebruikers is sinds de goedkeuring in Nederland in 2018 elk jaar sterk gestegen, zonder dat er tekorten waren. Sinds 2022 zijn er wereldwijd ineens wel tekorten. Hoe kan dat nou?
Dat weten we natuurlijk nooit zeker. Wel zien we op sociale media veel verhalen over afvallen met Ozempic. Beroemdheden als Kim Kardashian en Elon Musk vertellen daarover. Ik weet niet óf, en zo ja, in welke mate dit een rol speelt bij het tekort. Maar een diabetesmedicijn aanprijzen als afslankmiddel, is sowieso onverstandig.
Ozempic is een medicijn dat (samen met dieet en lichaamsbeweging) bedoeld is om diabetes te behandelen. Dit medicijn alleen gebruiken om af te vallen, heeft verschillende nadelen. De bijsluiter en doseringen gaan over diabetes. Toezicht van een arts is nodig. Ook om mogelijke bijwerkingen te volgen. Het is dus niet onschuldig. Je moet het krijgen als je het echt nodig hebt. En waar het voor bedoeld is.
Ik hoor ook dat er mensen zijn die het medicijn via internet bestellen. Dat vind ik in dit geval ook niet verstandig. Er is dan immers geen arts bij de behandeling betrokken.
Het feit dat mensen het medicijn zonder een arts gebruiken én het wereldwijde tekort, dat zorgt voor mensen met diabetes voor een vervelende situatie. Ze komen nu misschien zonder hun medicijn te zitten. Of ze moeten overstappen op een ander merk. Met alle gevolgen van dien. Ze moeten hun bloedsuiker meer in de gaten houden en vaker met de arts overleggen over het bijstellen daarvan. En er is ook kans op andere bijwerkingen.
Waar de oplossing ligt? Ik zou graag zien dat mensen dit medicijn gebruiken onder toezicht van een arts of apotheker, die de dosis, bijwerkingen en suikerwaardes kunnen monitoren. En vooral: dat het beschikbaar blijft voor wie het bedoeld is, namelijk mensen met diabetes.
Over de column
Voorzitter em. prof. dr. Ton de Boer schrijft elke maand een column ‘Over medicijnen’, over gezondheid en welzijn. De column verschijnt ook op Gezondheid&Co, het gezondheidsplatform voor Noord-Nederland, van de Noordelijke Dagblad Combinatie (de NDC Mediagroep). De columns staan in het teken van de actualiteit en onze rol en ons werk als Nederlandse medicijnautoriteit.