Pneumokokkenprik voor ouderen
Pneumokokken zijn bacteriën die verschillende ziektes kunnen veroorzaken bij mensen. Dat kunnen bijvoorbeeld luchtweginfecties zijn, maar ook bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking. Door niezen, hoesten of zoenen, kunnen de bacteriën overdragen worden op anderen. Naast jonge kinderen, lopen ouderen boven de 60 jaar het meeste risico om ziek te worden door pneumokokken. Binnen deze groep is longontsteking één van de meest voorkomende ziektes die door de bacterie wordt veroorzaakt. Met name hersenvliesontsteking en bloedvergiftiging kunnen dodelijk verlopen. De pneumokokkenprik beschermt hiertegen.
Hoe werkt het pneumokokkenvaccin?
Er bestaan meer dan 90 soorten pneumokokken. Het vaccin bevat kleine stukjes van 23 meest voorkomende soorten van de pneumokokkenbacterie. Deze kleine stukjes zijn vooraf onschadelijk gemaakt. Nadat u het vaccin toegediend heeft gekregen, maakt uw lichaam antistoffen aan tegen de bacterie. Komt uw lichaam later nog eens in aanraking met een van deze 23 soorten? Dan zorgen deze antistoffen ervoor dat u niet of minder ernstig ziek wordt. De prik biedt bescherming na ongeveer twee weken.
Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de werkzaamheid van het vaccin bij ouderen. De resultaten geven geen eenduidig beeld. Over het algemeen kunnen we stellen dat het pneumokokkenvaccin 50 tot 70% effectief is in het voorkomen van ernstige pneumokokkenziekte veroorzaakt door een van die soorten die ook in het vaccin zitten. Uit cijfers van 2015-2016 blijkt dat 82% van de pneumokokkenziekte werd veroorzaakt door de soorten die in een inactief gemaakte vorm in de pneumokokkenprik zitten.
Wat zijn de mogelijke bijwerkingen van de pneumokokkenprik?
De meest voorkomende bijwerkingen van het pneumokokkenvaccin zijn:
- pijn
- roodheid
- zwelling op de plaats van de injectie
- hoofdpijn
- vermoeidheid
- spierpijn
- koorts
Deze bijwerkingen zijn doorgaans mild en verdwijnen meestal na een paar dagen. Meer informatie over de bijwerkingen van het pneumokokkenvaccin vindt u op de CBG Geneesmiddeleninformatiebank en in het overzicht van vaccins.
Heeft u last van een (mogelijke) bijwerking na de vaccinatie? Meld deze dan bij Bijwerkingencentrum Lareb. Of neem contact op met uw huisarts, apotheker of verpleegkundige. Het is belangrijk om bijwerkingen te melden. Zo kunnen ook zeer zeldzame bijwerkingen in kaart gebracht worden. Daarnaast is een fabrikant verplicht alle bekende bijwerkingen in de bijsluiter te melden.
Wat zijn de voor- en nadelen van de pneumokokkenprik?
De voordelen van een pneumokokkenprik zijn:
- U loopt minder risico om ziek te worden door een besmetting met pneumokokken. Als u toch ziek wordt, dan wordt u doorgaans minder ernstig ziek.
- De prik beschermt u 5 jaar. U hoeft deze dus niet, zoals bij de griepprik, jaarlijks te halen.
De nadelen van een pneumokokkenprik zijn:
- Op de plek van de prik kunt u last hebben van wat pijn, roodheid of een lichte zwelling.
- De pneumokokkenprik beschermt u tegen de 23 meest voorkomende pneumokokken. De prik voorkomt dus niet alle pneumokokkenziekten.
Is de pneumokokkenprik veilig?
Het pneumokokkenvaccin is sinds 1983 op de markt. Hierdoor is er al veel bekend over de veiligheid en bijwerkingen. Voor ieder vaccin beoordelen we de kwaliteit, werkzaamheid en veiligheid van het vaccin. Dit doen we samen met andere Europese landen. We stellen hierbij hoge eisen. Een fabrikant moet verschillende studies uitvoeren om de werkzaamheid en de veiligheid van een vaccin goed in kaart te brengen en aan te tonen. Zo moeten nieuwe vaccins bijvoorbeeld eerst onderzocht en getest worden. Door een vaccin vooraf te testen op een grote groep personen, kunnen we erop vertrouwen dat de kans op ernstige bijwerkingen klein is. Voor elk vaccin kijken we zorgvuldig en kritisch naar alle onderzoeken die zijn gedaan. Daarop beoordelen wij uiteindelijk of het vaccin een handelsvergunning krijgt en op de markt mag komen. Op de pagina Veiligheid van Vaccins leest u meer over de kwaliteit, werkzaamheid en veiligheid van een vaccin.