Kinkhoestvaccin tijdens zwangerschap: de 22-wekenprik
Kinkhoest is een zeer besmettelijke ziekte veroorzaakt door een bacterie. De besmetting gaat van mens op mens via de lucht, door hoesten of niezen. Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor jonge baby’s. Een kinkhoestvaccin vanaf de 22e week van een zwangerschap beschermt jou en jouw baby tegen kinkhoest. Het kinkhoestvaccin is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP).
Wat is kinkhoest?
Kinkhoest is een zeer besmettelijke infectieziekte veroorzaakt door de Bordetella pertussis-bacterie. Kinkhoest kan ernstige hoestbuien en daardoor benauwdheid veroorzaken. De hoest kan 2 maanden of langer duren. Ook kan kinkhoest in ernstige gevallen zorgen voor ademnood, longontsteking of bij baby’s hersenschade.
Jaarlijks worden er meer dan 170 baby’s in het ziekenhuis opgenomen met kinkhoest. In ernstige gevallen kan een baby overlijden aan kinkhoest.
Hoe werkt het kinkhoestvaccin?
In het vaccin zit een kleine hoeveelheid onschadelijk gemaakte stukjes van de kinkhoestbacterie. Deze bacteriestukjes kunnen geen kinkhoest veroorzaken, maar zorgen ervoor dat het lichaam antistoffen aanmaakt. Komt jouw lichaam later nog eens in aanraking met deze bacterie? Dan zorgen deze antistoffen ervoor dat je niet of minder ernstig ziek wordt. Als je tijdens een zwangerschap een kinkhoestvaccin krijgt, beschermen de antistoffen die jij maakt en doorgeeft aan jouw baby ook jouw baby na de geboorte (tot 3 maanden).
Hoe goed beschermt het vaccin?
Het kinkhoestvaccin voor zwangeren is uitgebreid onderzocht in verschillende wetenschappelijke studies. Hieruit blijkt dat een kinkhoestvaccin tijdens de zwangerschap, een kind vanaf geboorte tot 3 maanden oud goed beschermt. Deze studies zijn gedaan met verschillende kinkhoestvaccins in Engeland, Spanje, Australië en Amerika. In deze landen worden zwangere vrouwen al langere tijd tegen kinkhoest gevaccineerd in het derde trimester van de zwangerschap.
Volgens een groot onderzoek in Engeland biedt een kinkhoestvaccin tijdens de zwangerschap een baby 90% bescherming tegen kinkhoest. Deze bescherming geldt voor de eerste drie maanden na geboorte.
Voor wie is het vaccin?
Het kinkhoestvaccin voor zwangere vrouwen is opgenomen in het RVP. Als je zwanger bent krijg je een uitnodiging om het vaccin te halen. Dit kan vanaf 22-weken zwangerschap, tot de bevalling. Daarom staat het vaccin ook wel bekend als 22-wekenprik.
Het vaccin biedt bescherming tegen kinkhoest voor jezelf en jouw ongeboren baby. Via de placenta krijgt jouw baby namelijk jouw antistoffen tegen kinkhoest mee. Ook ben je zelf beschermd tegen de ziekte, waardoor je na de bevalling jouw pasgeboren baby niet kunt besmetten.
De antistoffen die meegegeven worden beschermen de baby tot ongeveer drie maanden oud. Daarna kan de baby zelf een vaccin krijgen: het DKTP-Hib-HepB vaccin.
Het vaccin dat beschikbaar is voor zwangere vrouwen is een combinatievaccin tegen drie ziektes: difterie, kinkhoest en tetanus (DKT). Er bestaat namelijk geen vaccin dat alleen tegen kinkhoest beschermt.
Wat zijn de bijwerkingen van het vaccin?
Net zoals bij andere vaccins kun je na een prik met het kinkhoestvaccin last hebben van bijwerkingen. Veelvoorkomende bijwerkingen zijn:
- Hoofdpijn
- Slaperigheid
- Pijn op de plek waar je geprikt bent
Deze bijwerkingen komen regelmatig voor en verdwijnen na een paar dagen.
Lees de bijsluiter voor meer informatie over de bijwerkingen van het kinkhoestvaccin.
Vermoed je dat je last hebt van een (mogelijke) bijwerking na een kinkhoestvaccinatie? Meld deze dan bij Bijwerkingencentrum Lareb. Of neem contact op met jouw huisarts, apotheker of verpleegkundige.
Wat zijn de voor- en nadelen van het vaccin tijdens de zwangerschap?
De voordelen van de kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap zijn:
- Je bent zelf beschermd tegen kinkhoest.
- Het vaccin beschermt jouw baby tegen kinkhoest. Baby’s krijgen hun eerste vaccinaties pas vanaf de tweede maand na de geboorte, via het RVP. Vóór die tijd zijn ze dus niet beschermd tegen kinkhoest. Als je tijdens je zwangerschap een vaccinatie haalt, dan bescherm je jouw baby vanaf de geboorte tot 3 maanden oud.
- Jouw kind heeft in de meeste gevallen zelf een prik minder nodig van het (combinatie)vaccin DKTP-Hib-Hep, dat onder meer beschermt tegen kinkhoest. Als jij tijdens de zwangerschap de 22-weken prik hebt gehad, wordt geadviseerd om een maand later te beginnen met de vaccinaties van jouw kind.
De nadelen van het kinkhoestvaccin zijn:
- Op de plek van de prik kun je last hebben van wat pijn, roodheid of een lichte zwelling.
- De dagen na de prik kun je wat last hebben van bijwerkingen, zoals slaperigheid of hoofdpijn.
Veelgestelde vragen over het vaccin
Meer informatie
Wil je meer informatie over het kinkhoestvaccin? Je vindt alle productinformatie over dit vaccin in de Geneesmiddeleninformatiebank.
Over het CBG
Het CBG heeft alle vaccins die in Nederland op de markt zijn beoordeeld op werkzaamheid, veiligheid en kwaliteit. Ook nadat vaccins op de markt zijn houden we de (mogelijke) bijwerkingen goed in de gaten en ondernemen we actie als dat nodig is. Meer informatie.