Het coronavaccin van AstraZeneca, genaamd Vaxzevria, is een vectorvaccin dat is ontwikkeld om ziekte door het coronavirus te voorkomen. Op 27 maart 2024 heeft de Europese Commissie de handelsvergunning voor Vaxzevria ingetrokken. Dit is gebeurd op verzoek van de fabrikant.
Het coronavaccin van AstraZeneca beschermt tegen het coronavirus. Het is bestemd voor volwassenen van 18 jaar en ouder, en helpt het afweersysteem van jouw lichaam om het coronavirus te herkennen.
Het vaccin bestaat uit twee prikken. De tweede prik wordt tussen de vier en twaalf weken na de eerste prik gegeven. Vijftien dagen na de tweede prik ben je maximaal beschermd.
Vaxzevria is een zogenoemd vectorvaccin. Bij een vectorvaccin wordt gebruikgemaakt van een bestaand, onschuldig verkoudheidsvirus (een adenovirus), waar een klein stukje van de genetische code van het coronavirus aan wordt toegevoegd. De vector, zoals we het dan noemen, wordt zo aangepast dat hij zich niet meer kan vermenigvuldigen en geen ziekte veroorzaakt. Wel stimuleert de vector het afweersysteem om antistoffen aan te maken tegen het spike-eiwit van het coronavirus. Komt het lichaam later nog eens in aanraking met het coronavirus? Dan wordt het virus herkend en maakt het lichaam meteen antistoffen aan.
Het vaccin is onderzocht in enkele klinische studies in het Verenigd Koninkrijk en Brazilië en vond plaats onder bijna 24.000 deelnemers van 18 jaar en ouder. Uit deze studies is gebleken dat de werkzaamheid van het vaccin 60% is. Dit betekent dat als er zonder vaccinatie 100 mensen ziek zouden zijn, er met dit vaccin nog maar 40 ziek worden.
Mensen met een minder goed werkend immuunsysteem (zoals mensen die chemotherapie krijgen of een orgaantransplantatie hebben gehad), zwangere vrouwen en kinderen waren niet meegenomen in de klinische studies.
We weten dat de bescherming van de coronavaccins tenminste drie maanden na vaccinatie onverminderd hoog is. De duur van bescherming hangt niet alleen af van het niveau van antistoffen in je lichaam, maar ook of er nieuwe varianten van het virus rondgaan. Tegen deze varianten kunnen antistoffen mogelijk minder effectief zijn. De bescherming van de coronavaccins tegen de huidige en nieuwe varianten wordt wereldwijd gevolgd. Als het nodig is, worden de coronavaccins aangepast op basis van deze nieuwe varianten.
Het vaccin is geschikt voor volwassenen en jongeren van 18 jaar en ouder. Wie het vaccin krijgt, en wanneer, staat uitgelegd in het vaccinatieplan van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Kinderen en jongeren onder de 18 jaar waren uitgesloten van de klinische studies. Daarom is er voor deze doelgroep nog onvoldoende bekend over de werkzaamheid van het vaccin. Het gebruik van het coronavaccins van AstraZeneca is voor kinderen en jongeren onder de 18 daarom nog niet goedgekeurd.
Tijdens de klinische studies voorafgaand aan de marktoelating waren zwangere vrouwen uitgesloten van deelname. Hierdoor is er was er ten tijde van de registratie nog niet veel ervaring met het toedienen van een COVID-19 vaccin bij zwangere vrouwen. Tijdens de klinische studies zijn er wel vrouwen zwanger geworden, maar dit aantal was te klein om er iets over te kunnen zeggen De resultaten van dieronderzoek duiden niet op directe of indirecte schadelijke effecten wat betreft de zwangerschap, de ontwikkeling van het embryo/de foetus, de bevalling of postnatale ontwikkeling.
Het vaccin van AstraZeneca is gebaseerd op een adenovirus. Adenovirussen komen veel voor in de wereld en als mens (dus ook zwangere vrouwen) worden we hier regelmatig aan blootgesteld. De ziekte is altijd mild en van korte duur (verkoudheid). Er zijn geen aanwijzingen dat een infectie met een adenovirus tijdens de zwangerschap nadelige effecten heeft voor het ongeboren kind. In het vaccin van AstraZeneca is het adenovirus bovendien inactief gemaakt, waardoor het zich niet kan vermenigvuldigen in ons lichaam.
Er zijn geen aanwijzingen dat het vaccin in de moedermelk komt en via de borstvoeding bij het kind kan komen.
De meeste medicijnen hebben geen invloed op de vaccinatie. Er zijn een aantal uitzonderingen zoals sommige bloedverdunners of medicatie die het afweersysteem beïnvloed.
Gebruik je bloedverdunners? Dan kun je meestal gewoon geprikt worden. Wel is het advies om te overleggen met de trombosedienst over het juiste tijdstip en de plek waar je geprikt wordt. Geef daarom bij het maken van een afspraak aan dat je bloedverdunners gebruikt.
Meer informatie over het gebruik van medicijnen en de vaccinatie lees je op de website van het RIVM.
Heb je een bepaalde ziekte of aandoening en twijfel je of je Vaxzevria mag krijgen? Raadpleeg dan jouw (behandelend) arts. Hij of zij is het op de hoogte van jouw medische situatie en kan je hier het beste over adviseren.
Voor mensen met een verzwakt immuunsysteem is nog onvoldoende bekend uit onderzoeksresultaten. Hoewel deze groep mensen mogelijk niet hetzelfde reageert op het vaccin als andere mensen, zijn er geen zorgen over de veiligheid. Mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen dus gevaccineerd worden wanneer zij een hoger risico lopen op het krijgen van een corona-infectie.
De meest voorkomende bijwerkingen van Vaxveria van fabrikant AstraZeneca zijn roodheid, pijn en zwelling op de prikplek. Daarnaast komen vermoeidheid, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn en koude rillingen ook vaak voor. Deze bijwerkingen zijn vaak niet ernstig, maar soms kunnen de klachten wel vervelend zijn. Daarbij zijn de bijwerkingen vergelijkbaar met die van veel andere vaccinaties, zoals de griepprik. Ook opgezette lymfklieren, misselijkheid en overgeven komen vaak voor.
Heb je last van bijwerkingen na vaccinatie? Meld deze dan bij Bijwerkingencentrum Lareb. De werkzaamheid, veiligheid en kwaliteit van het coronavaccin van AstraZeneca houden we, ook na markttoelating, goed in de gaten.
Een ernstige allergische reactie als bijwerking op het vaccin is zeer zeldzaam, maar niet uitgesloten. Het vaccin moet daarom altijd onder de juiste toezicht en binnen het bereik van de juiste medische zorg gegeven worden. Daarnaast moet iemand na vaccinatie minimaal 15 minuten op de priklocatie aanwezig blijven. Hierdoor kan meteen de juiste medische behandeling gegeven worden, indien een ernstige allergische reactie optreedt.
Ben je allergisch voor één van de bestandsdelen van het vaccin van AstraZeneca? Dan wordt het vaccin afgeraden. De bestandsdelen van het vaccin vind je terug in de bijsluiter en de productinformatie voor zorgverleners. Weet je niet voor welke stof je allergisch bent? Raadpleeg dan jouw (behandelend) arts of zorgverlener.
Kreeg je na de eerste prik een ernstige allergische reactie. Dan mag de tweede prik niet aan jou gegeven worden.
In een zeer beperkt aantal gevallen werd na vaccinatie met het coronavaccin van AstraZeneca ernstige zeldzame stolselvorming in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes waargenomen. Deze meldingen zijn door het geneesmiddelenbewakingcomité PRAC onderzocht en beoordeeld. Op basis van alle gegevens is het waarschijnlijk dat er een verband is en dat deze zeldzame aandoening wordt veroorzaakt door het vaccin. Daarom is deze zeldzame aandoening nu opgenomen als bijwerking in de bijsluiter.
De kans dat je ernstige zeldzame stolselvorming in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes krijgt na vaccinatie met het coronavaccin van AstraZeneca is zeer klein. Er zijn overigens geen aanwijzingen dat er een verhoogd risico is op normale trombose, zoals diep veneuze trombose (bloedstollingen in het been) en longembolie, na vaccinatie met Vaxzevria
Productinformatie
Alle informatie over COVID-19 Vaccin Vaxzevria staat vermeld in de bijsluiter en de productinformatie voor zorgverleners. Deze vind je terug op de website van het EMA en op de Geneesmiddeleninformatiebank. Daarnaast zijn ook de samenvatting van het beoordelingsrapport en het risicomanagement online inzichtelijk.
