Beperkte informatiebehoefte over zelfzorgmedicijnen, gebruik kan beter
Nederlanders geven aan niet veel behoefte te hebben aan informatie over een zelfzorgmedicijn. Ongeveer twee derde van de mensen gaf aan geen mondelinge informatie te ontvangen bij de laatste aankoop. De meerderheid leest wel de bijsluiter en gebruikt zelfzorgmedicijnen kort. Opvallend is wel dat een deel van de mensen deze middelen langer gebruikt dan in de bijsluiter staat. Dit blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Nivel, in opdracht van medicijnautoriteit CBG, onder bijna 700 consumenten en patiënten.
Medicijnautoriteit CBG bepaalt waar een medicijn verkrijgbaar is en of deze zonder recept verkocht mag worden. Zelfzorgmedicijnen zijn verkrijgbaar zonder recept bij de apotheek, de drogist of bijvoorbeeld de supermarkt. Zelfzorgmedicijnen zijn een belangrijke aanvulling op de professionele zorg.
Twee op de drie mensen (66%) kregen bij hun laatst gekochte zelfzorggeneesmiddelen geen mondelinge informatie. Zij gaven aan hier geen behoefte aan te hebben. Slechts 1,6% van de mensen kreeg geen informatie, maar had daar wel behoefte aan.
Em. prof. dr. Ton de Boer, Collegevoorzitter:
“Geen enkel medicijn is zonder bijwerkingen, ook zelfzorgmedicijnen niet. Gebruik deze daarom kort en volgens de bijsluiter. Goede informatie voor consumenten over het goede gebruik is erg belangrijk. Zo kunnen ze de juiste beslissing nemen over welke medicijnen ze gebruiken.”
De meeste mensen gebruiken hun zelfzorgmedicijn kort
De meerderheid van de consumenten en patiënten gebruikt bijna alle soorten zelfzorggeneesmiddelen korter dan een week. De meeste mensen die zelfzorggeneesmiddelen halen, doen dit bij de drogist, namelijk ongeveer zes op de tien. Zo’n 6% geeft aan een zelfzorgmedicijn bij de supermarkt te kopen.
Veruit het meest gebruikte middel is paracetamol. Daarna volgen andere middelen tegen verkoudheid, hoest, keelpijn of verstopte neus. Een ruime meerderheid gaf aan pijnstillers korter dan een week te gebruiken. Opvallend is dat mensen aangeven dat ze maagzuurremmers (27%) en neussprays (12%) langer gebruiken dan in de bijsluiter staat. Dit gaat om zowel geneesmiddelen als warenwetmiddelen. Een derde van de mensen gebruikt kruidengeneesmiddelen of zelfzorgmedicijnen tegen huidaandoeningen langer dan twee weken.
Bijsluiter belangrijke informatiebron voor zelfzorggeneesmiddelen
Meer dan de helft van de mensen (59%) laat informatie uit de bijsluiter meewegen in hun besluit hoe lang ze het zelfzorggeneesmiddel gebruiken. Vier op de tien gebruikers (42%) geeft aan dat hun eigen inzicht een rol speelt bij de duur van het gebruik. Mensen geven aan dat ze het advies volgen van hun arts (30%), apotheker (19%) of de drogist(medewerker) (9%).
De behoefte aan extra mondelinge informatie bij aankoop kan laag zijn, omdat mensen vertrouwen op de bijsluiter. Van alle mensen die zelfzorggeneesmiddelen hebben gebruikt in het afgelopen jaar, leest meer dan de helft (55%) de bijsluiter wanneer ze een middel voor het eerst gebruiken. Ruim 1 op de 10 mensen (12%) leest de bijsluiter voor elk gebruik. Een kwart (26%) doet het af en toe. Slechts 7% leest de bijsluiter nooit.
Driekwart van de mensen zoekt in de bijsluiter vooral op hoe ze het medicijn moeten gebruiken en welke bijwerkingen ze kunnen verwachten.
Werken aan betere voorlichting over de risico’s van medicijngebruik
De Boer:
Het Nivel-rapport laat zien dat de meeste mensen de informatie van de bijsluiter belangrijk vinden, maar niet altijd goed lezen. Daarnaast zien we dat mensen hun zelfzorggeneesmiddel niet altijd op de juiste manier gebruiken. Ze doen dat bijvoorbeeld te lang en misschien daardoor ook niet tegen de juiste klachten. Goede informatie aan de consument en patiënt is bij zelfzorgmedicijnen erg belangrijk. Dit kan mondeling maar ook schriftelijk via de bijsluiter als belangrijke informatiebron bij zelfzorggeneesmiddelen. Dit is een taak voor niet alleen de verkooppunten, maar ik zie het ook als taak voor het CBG om de voorlichting te blijven verbeteren.
Over het onderzoek
Voor het CBG staan het vertrouwen in medicijnen en het goede gebruik ervan centraal. Issues rond medicijnen zijn regelmatig in het nieuws. Dat kan het vertrouwen in medicijnen en het goed gebruik van medicijnen beïnvloeden. Daarom heeft het CBG aan Nivel gevraagd goed gebruik van medicijnen te onderzoeken. Bijna 700 leden van het Nivel consumentenpanel, met ook patiënten, hebben aan dit onderzoek over zelfzorgmedicijnen meegewerkt. Dit onderzoek is onderdeel van het grote onderzoek naar vertrouwen in medicijnen en vaccins met ruim 1.000 deelnemers.
