Column 'Over medicijnen': Medicijnen opnieuw uitgeven? Veiligheid gaat voor alles
Medicijnen die je niet meer nodig hebt, breng je terug naar de apotheek. In theorie zou de apotheker die medicijnen opnieuw aan een andere gebruiker kunnen geven. Dat klinkt heel duurzaam. Beter voor het milieu en minder verspilling. Waarom gebeurt dat dan niet? Waarom zijn er zulke strenge eisen?
‘Weinig op gefietst, ziet er als nieuw uit, altijd binnen gestaan’. Wanneer je die tweedehands fiets dan gaat ophalen, blijkt er toch wel wat roest en krasjes op te zitten. Is dat erg? Voor de een wel, voor de ander niet. Het is heel persoonlijk of je dat een probleem vindt.
Dat is meteen wat lastig aan medicijnen die je opnieuw zou uitgeven. Je ziet aan een pil natuurlijk niet of er krasjes op zitten. Of dat ze roestig zijn. Maar het is wél mogelijk dat het medicijn niet meer in de beste conditie is. Misschien heeft het in de zon gelegen, of in een vochtige, warme badkamer. Dan kán het medicijn minder goed werken. Of er kunnen giftige stoffen ontstaan. Een krasje op de lak van een fiets is jammer, maar een medicijn moet altijd veilig en werkzaam zijn.
Samen met andere medicijnautoriteiten in Europa waken wij daarvoor. Zo beoordelen wij de houdbaarheid. Fabrikanten moeten verplicht onderzoeken onder welke omstandigheden je een medicijn het beste kunt bewaren. En ze moeten laten zien, dat het medicijn na een bepaalde periode nog steeds in orde is. Als ze op de juiste manier zijn bewaard. Op die onderzoeken is ook de uiterste gebruiksdatum of de houdbaarheidsdatum op het medicijndoosje gebaseerd.
Veiligheid en kwaliteit zijn bij medicijnen heel belangrijk. Je wilt bijvoorbeeld niet dat insuline die je gebruikt tegen suikerziekte te lang buiten de koelkast heeft gestaan, waardoor hij niet meer goed werkt. Daarom zijn er op Europees niveau wetten. Daarin staat dat medicijnen niet opnieuw mogen worden uitgegeven, nadat ze aan een eerste patiënt zijn geleverd. Omdat nu eenmaal niet zeker is dat ze op de goede manier zijn bewaard.
Zijn wij tegen het hergebruiken van medicijnen? Nee. Niet als we helemaal zeker weten dat ze veilig en werkzaam zijn gebleven. En daar is gelukkig ook onderzoek naar. Zo loopt er nu bijvoorbeeld een proef waarin onderzoekers kijken of het mogelijk is om wel te volgen hoe medicijnen bewaard zijn. Mogelijk komt daar iets uit, waardoor de Europese wet aangepast kan worden. Zolang veiligheid en kwaliteit maar voorop blijven staan!
Over de column
Voorzitter em. prof. dr. Ton de Boer schrijft elke maand een column ‘Over medicijnen’, over gezondheid en welzijn. De column verschijnt ook op Gezondheid&Co, het gezondheidsplatform voor Noord-Nederland, van de Noordelijke Dagblad Combinatie (de NDC Mediagroep). De columns staan in het teken van de actualiteit en onze rol en ons werk als Nederlandse medicijnautoriteit.