Column 'Over medicijnen': Apenpokken - vaccins en behandelingen, geen broodjeaapverhalen
De kranten staan er vol mee: monkeypox, oftewel apenpokken. Een nieuw virus? En moeten we ons zorgen maken? Wat feiten op een rij over vaccins en behandelingen.
Het apenpokkenvirus is niet nieuw. De ziekte komt voor in Afrika, waar besmette knaagdieren het virus verspreiden. Het is nu veel in het nieuws, omdat mensen ziek zijn die niet in Afrika waren. Het verspreidt zich nu dus buiten dat continent. Gezondheidsautoriteiten zijn druk bezig om dit in de kiem te smoren. Anders dan corona is dit virus niet heel besmettelijk, dus hopelijk lukt dat. Ook zijn er vaccins en medicijnen.
Het virus dat apenpokken veroorzaakt is ‘familie’ van het pokkenvirus. Dat pokkenvirus is in de jaren ’70 uitgeroeid, dankzij wereldwijde vaccinatie. Tot 1974 werd elk kind in Nederland in principe ingeënt. Daarna was dat niet meer nodig. Ik heb ook de ‘krasjes’ op mijn bovenarm. Virologen denken dat die vaccinatie ook nu nog een beetje beschermt tegen de apenpokken.
Dat oude pokkenvaccin is niet meer geregistreerd en dus niet op de markt. Wel hebben we in Europa een goedgekeurd, ‘modern’ vaccin. Het vaccin, Imvanex, bevat levende, verzwakte virussen van een ‘neefje’ uit de pokkenvirusfamilie. Je kunt er geen pokken van krijgen, maar het bouwt wel afweer op. Imvanex is geregistreerd voor gebruik tegen pokken, maar werkt zeer waarschijnlijk ook tegen apenpokken. Dat blijkt uit laboratoriumonderzoek. De bijwerkingen van het vaccin zijn klachten als hoofdpijn, spierpijn en pijn op de prikplek.
In Nederland en in andere landen kunnen mensen, die hoog risico lopen om besmet te raken, hiermee een prik krijgen. Komt iemand met apenpokken in het ziekenhuis? Dan zijn er ook medicijnen die mogelijk helpen. In Europa is Tecovirimat toegelaten. Dat is een medicijn dat een aantal soorten pokkenvirussen afremt, waaronder het apenpokkenvirus.
Ook is er onderzoek naar cidofovir. Dit medicijn is goedgekeurd voor behandeling van oogontsteking bij HIV-patiënten. In het laboratorium lijkt het ook te werken tegen het apenpokkenvirus. Deskundigen kijken nu naar meer resultaten uit onderzoeken naar deze medicijnen bij de mens.
Door alle aandacht voor het apenpokkenvirus zie ik veel wilde verhalen opduiken. Dat het apenpokkenvirus eigenlijk gordelroos is. En dat dát een bijwerking zou zijn van het coronavaccin, bijvoorbeeld. Onzin: de virussen die apenpokken, COVID-19 of gordelroos veroorzaken hebben niets met elkaar te maken. En ook niet met de coronavaccins.
Sommige mensen zijn verbaasd dat na corona nu wéér een virus opduikt. Maar ziektes komen en gaan. Ook vóór COVID-19 was dat het geval. We zijn er gewoon met z’n allen veel meer mee bezig nu. Laten we het hoofd gewoon koel houden en wegblijven van bangmakerij en broodjeaapverhalen.
Over de column
Voorzitter prof. dr. Ton de Boer schrijft elke maand een column ‘Over medicijnen’, over gezondheid en welzijn. De column verschijnt ook op Gezondheid&Co, het gezondheidsplatform voor Noord-Nederland, van de Noordelijke Dagblad Combinatie (de NDC Mediagroep). De columns staan in het teken van de actualiteit en onze rol en ons werk als Nederlandse medicijnautoriteit.