Column 'Over medicijnen': Chatbot met een bijwerking?
Eigenlijk sta ik er nauwelijks nog bij stil: ik check de weer-app op mijn telefoon of het regent. En als ik in de auto stap, start ik mijn navigatie om de route te bepalen. Ik vertrouw op de slimheid van computersystemen. Maar vertrouw ik daarop voor mijn vragen over gezondheid?
We kunnen er niet meer omheen: ChatGPT, Copilot, Gemini en andere vormen van ‘AI’ (kunstmatige intelligentie) spelen een steeds grotere rol in ons leven en in ons gedrag op internet.
Een wetenschapper deed onlangs onderzoek naar het gebruik van AI bij het zoeken naar informatie over medicijnen. Hij onderzocht de kwaliteit van zes verschillende chatbots bij het beantwoorden van vragen over medicijngebruik.
Over het algemeen geven die chatbots redelijk goede antwoorden. Wel blijken de bots zich aan de vraagsteller aan te passen. Geef je aan dat je een homeopathisch middel wilt? Dan krijg je bij het advies uitleg dat homeopathische middelen niet wetenschappelijk bewezen zijn. Geef je aan dat je ‘graag’ iets homeopathisch wilt? Dan verdwijnt die toevoeging. Terwijl die informatie wel relevant kan zijn voor de gebruiker.
Ik maak me toch zorgen. Want informatie die de chatbots bieden, is niet alleen gebaseerd op betrouwbare websites met informatie over medicijnen.
Eén voorbeeld dat de onderzoeker geeft, gaat over ibuprofen. Volgens Perplexity, een tool vergelijkbaar met ChatGPT, ‘kun je dat het beste op nuchtere maag nemen, omdat het dan effectiever is’. Dat klopt niet. Pijnstillers zoals ibuprofen kunnen maagproblemen geven als je daar gevoelig voor bent en ze niet met of na het eten inneemt. Dat staat in de bijsluiters of op betrouwbare websites met geneesmiddelinformatie.
Een antwoord dat dus onvolledig is. En waar die fout vandaan komt, is ook niet duidelijk. Een vervelende bijwerking van de chatbot. En eentje die wel gevolgen kan hebben voor je gezondheid.
Gebruik je toch een chatbot? Vraag dan waar hij de informatie vandaan heeft. Zijn het betrouwbare websites? Is het informatie uit de officiële bijsluiter? Blijf opletten en hou in gedachten dat de informatie zeker niet altijd klopt.
Mijn navigatie en mijn weer-app zijn natuurlijk ook niet zonder fouten. Ik regen dus wel eens nat. Of ik mis een afslag. Vervelend, maar niet onoverkomelijk. Met medicijnen is dat een ander verhaal. Daar raad ik iedereen aan om op zoek te gaan naar betrouwbare informatie. Bij een arts, een apotheker of in de bijsluiter, bijvoorbeeld!
Over de column
Voorzitter em. prof. dr. Ton de Boer schrijft elke maand een column ‘Over medicijnen’ over gezondheid en welzijn. De column verschijnt ook op Gezondheid&Co, het gezondheidsplatform voor Noord-Nederland, van Mediahuis Noord (voorheen de NDC Mediagroep). De columns staan in het teken van de actualiteit en onze rol en ons werk als Nederlandse medicijnautoriteit.