Risico op ernstige bijwerkingen door chloroquine en hydroxychloroquine bij coronapatiënten
De malariamedicijnen chloroquine en hydroxychloroquine kunnen ernstige hartritmestoornissen veroorzaken bij coronapatiënten (COVID-19), in sommige gevallen met dodelijke afloop. Met name in een hoge dosering of in combinatie met andere medicijnen. Dit blijkt uit recente onderzoeken uitgevoerd bij patiënten. Het Europees medicijnagentschap EMA en medicijnautoriteit CBG adviseren artsen om coronapatiënten die deze medicijnen krijgen extra goed te monitoren, in het bijzonder patiënten met bestaande hartproblemen die gevoelig zijn voor hartritmestoornissen.
Bijwerkingen bij chloroquine en hydroxychloroquine
Chloroquine en hydroxychloroquine zijn goedgekeurde medicijnen voor de behandeling van malaria en een aantal auto-immuun ziektes. Beide medicijnen zijn al lange tijd op de markt. Het is bekend dat zij hartritmestoornissen kunnen veroorzaken door invloed van de elektrische activiteit van het hart (QT-verlenging). De klachten kunnen verergeren wanneer de behandeling gecombineerd wordt met andere medicijnen, bijvoorbeeld met het antibioticum azitromycine. Deze combinatie wordt in het adviesdocument voor COVID-19 patiënten van de Stichting Werkgroep Antibiotica Beleid (SWAB) afgeraden, vanwege het effect op het hart. Daarnaast zijn lever- en nierproblemen, zenuwcelbeschadiging met epileptische aanvallen als gevolg en een laag bloedsuikergehalte bekende bijwerkingen.
Op social media lees ik dat mensen soms niet begrijpen waarom chloroquine en hydroxychloroquine niet uit voorzorg aan coronapatiënten buiten het ziekenhuis gegeven wordt. Vanwege de risico’s op ernstige bijwerkingen, is het belangrijk dat er goed en gedegen onderzoek plaatsvindt om zeker van te zijn dat het medicijn werkt en veilig is voor coronapatiënten. Daarom worden de medicijnen alleen in het ziekenhuis en onder strenge voorwaarden toegestaan.
Aldus Prof. dr. Ton de Boer, voorzitter bij het CBG.
Werkzaamheid van chloroquine en hydroxychloroquine nog onvoldoende aangetoond
Momenteel is werkzaamheid van hydroxychloroquine bij COVID-19 nog niet aangetoond. Op dit moment lopen er verschillende klinische onderzoeken naar de werkzaamheid en risico’s van chloroquine en hydroxychloroquine bij de behandeling van een corona-infectie.
Advies aan zorgverleners
- Gebruik chloroquine en hydroxychloroquine bij COVID-19 patiënten alleen als onderdeel van een klinische studie en in lijn met de SWAB-behandelrichtlijn in Nederland.
- Monitor COVID-19 patiënten die behandeld worden met chloroquine en hydroxychloroquine nauwlettend, met name op hartritmestoornissen, en wees extra waakzaam wanneer de behandeling wordt gecombineerd met andere medicijnen die ook effecten op het hart kunnen veroorzaken, zoals de antibiotica azitromycine en erythromycine.
- Meld bijwerkingen of vermoedens van bijwerkingen bij het Bijwerkingencentrum Lareb.
Samen met het EMA en medicijnautoriteiten binnen Europa houden we de situatie goed in de gaten. Wanneer nodig ondernemen we actie.